Defibrilasyonu Etkileyen Faktörler
Başarılı bir defibrilasyonu, etkili CPR, göğüs duvarı direnci, kullanılan oksijen, uygun düzeyde enerji seçimi ve uygun yöntemlerle uygulanan defibrilasyon işlemi belirler.
Göğüs Duvarı Direnci (Transtorasik Impedans)
Başarılı ve etkili bir defibrilasyon sağlanabilmesi için göğüs duvarı direncinin en aza indirilmesi gerekmektedir. Göğüs duvarında fizyolojik bir direnç vardır.
Göğüs duvarındaki direnç çok yüksek olursa, istenilen sonuç elde edilemez.
Transtorasik impedansı en aza indirmek için şu teknikler uygulanmalıdır:
Elektrotların pozisyonu:
Elektrotlar myokarddan geçecek elektrik akımını en üst düzeyde sağlayacak şekilde göğüs duvarına yerleştirilmelidir. Defibrilatörde yapışkanlı (jelli) elektrotlar veya metal plaka (kaşık/paddle) elektrotlar bulunabilir. Her ikisinde de elektrotların yerleştirileceği bölge aynıdır.
Sağ (üzerinde sternum, sternal ya da S yazan) elektrot; sternumun sağına, clavikulanın altına yerleştirilmelidir.
Sol(apex, apikal, A yazan) elektrot; sternumun sol tarafına, 4-5.interkostal aralıkta, ön aksiler hatta yerleştirilmesi gerekir.
Bu şekilde elektrotların sternum-apeks üzerine yerleştirilmesi standart bir pozisyondur.
Standart elektrot yerleştirilmesinin mümkün olmadığı durumlarda;
-Elektrotlardan biri önde sol prekordiyum üzerine, diğeri sol skapulanın hemen altına(anteroposterior) ve/veya,
-Elektrotlardan biri göğsün sağ, diğeri sol yan duvarlarına yerleştirilebilir. (Her iki koltuk altı hizasına-bilateral aksillar)
Elektrotlar yerleştirilirken, göğüs bölgesinde transdermal ilaçlı bantlar varsa sökülmeli, pacemaker (kalp pili) varsa elektrotlar 12-15 cm uzağına yerleştirilmelidir.
Elektrotların boyutu:
Elektrotların yetişkin ve çocuk boyutları vardır. Erişkin elektrotu 8-10 çapındadır. Erişkinlerde ve 10 kg üzerinde veya 1 yaşından büyük çocuklarda erişkin paddle kullanılır.
Defibrilatörlerde yetişkin elektrotları genelde çocuk elektrotlarına entegre edilmiş bulunur. Yetişkin elektrotları saat yönüne döndürülerek çıkartıldığında alttaki bölüm çocuk elektrotudur. Bu elektrotlar 10 kg altındaki çocuklarda kullanılır. Çocuklarda iki elektrot arasında 3 cm olması koşuluyla mümkün olan en büyük elektrot kullanılması önerilmektedir.
Elektrot kuvveti:
Elektrotlara defibrilasyon işlemi sırasında, yetişkinlerde yaklaşık 10 kg, çocuklarda 5 kg kuvvetinde basınç uygulanmalıdır. Elektrotların göğüs duvarına sıkıca yerleştirilmesi ve kuvvet uygulanarak defibrilasyon işlemi yapılması, elektrotlar ile deri yüzeyinde elektriksel akımı artıracağından göğüs duvarı direncini azaltır.
İletken ajan kullanılması:
Defibrilasyon işleminde elektrotların iletken ajanla kullanılması gerekmektedir. Jelli elektrotlarda iletken ajan kullanılmasına gerek yoktur. Fakat kaşık elektrotlarda mutlaka jel kullanılmalıdır. Elektrot ile deri arasındaki direnç bu sayede azaltılır.
Defibrilasyon için uygun jeller kullanılmalı, iletkenliği zayıf medikal (ultrason jeli vb.)jeller kullanılmamalıdır. Hastanın göğsüne elektrotların yerleştirileceği yerlere jel sürüldükten sonra kaşıklar yerleştirilmelidir.
Pratikte sıkça yapılan hatalardan birisi: Kaşığa sıvı elektro jel sürülüp, diğer kaşığa değdirilerek, elektrotların jellenmesi işlemidir.
Bu uygulama yanlış ve elektrotlar arasında jel bağlantısı oluşturabileceğinden, defibrilasyon esnasında dışarıdan elektrik akımı (kıvılcım) oluşturacağından risklidir.
Defibrilasyonun tekrarlanması:
Defibrilasyonun tekrarlanması transtorasik impedansı azaltır.
(Algoritmalara göre gerektiğinde)
Solunum fazı:
Defibrilasyon işleminde inspirasyon ve ekspirasyona dikkat edilmelidir.
Göğüs duvarı direnci ekspirasyon sonunda en düşük düzeydedir.
Defibrilasyonun solunumun bu fazında uygulanması etkinliğini artırır.
Göğüs duvarının tıraş edilmesi:
Göğsü çok kıllı hastalarda elektrotların deriye tam teması için düşünülebilir.
Fakat defibrilasyonda kaybedilen her saniyenin kalp kasında hasara neden olacağı unutulmamalıdır.